Sutyen tüm içgiyim ürünleri arasında, korseler ile birlikte özelliği olan bir ürün. Üretimi ciddi bir bilgi birikimini ve teknolojiyi gerektirir, hatta daha da ileri gidip, sutyen üretiminin ‘mühendislik kadar derin’ bir bilgiyi gerektirdiğini de söyleyebiliriz. Ama, gerek fiyat tutturmak ve pazardan pay kapmak için, gerekse, ‘ben yaptım oldu’ mantığı ile pek çok sutyen ve korse üretilmekte, sonuçta da piyasaya olur olmaz pek çok ürün çıkarılmaktadır. Bu ürünlerin, bir de bilinçsiz tüketimi başlayınca, pek çok sağlık sorunu da birlikte ortaya çıkıyor.
Bundan bir kaç yıl öncesinde, meme kanseri sonucunda sol memesi alınmış bir hanım bana başvurduğunda, anlaşılmaz bir biçimde, ameliyattan beri topallamaya başladığından söz ediyordu. Alınan kanserli memesi ile yürüyüşü arasındaki ilişkiyi kuramamış olan bu hanım, çözümsüzlük içinde bunalmıştı. Kendisine, var olan memesi büyüklüğünde bir silikon dıştan takma meme kullanmasını önerdim, bu iki memeyi de, geniş askılı ve tam kavrayan boneleri olan (full cup) bir sutyen ile korumasını önerdim, ancak sutyenin askılarını nasıl ayarlayacağını da gösterdim. Yani askılar omuzları kesmeyecek şekilde ayarlanacak, ancak memelerin boşluktaymış gibi sallanmasını da önleyecek şekilde gerilecekti. Bu öneriyi uyguladığından beri bu hanımın hiçbir sorunu kalmadı. Öte yandan dış görüntüsünü de düzeltebildiği için ameliyat sonrası estetik kaygıları da ortadan kalkmış oldu. Kendine olan güveni geri geldi.
Cüneyt Ayral
Pahalı Sutyen, Doğru Sutyen Midir?
Bugün vitrinlere baktığınız zaman, pek çok marka ve pek çok biçimde sutyen bulabilirsiniz. Bunlar şekil, kumaş ve görüntü olarak birbirinden çok farklı oldukları gibi, fiyat olarak da pek farklıdırlar. Ancak ‘pahalı sutyen doğru sutyendir’ diye bir kural olmadığını öncelikle belirtmekte yarar vardır. Örneğin, İtalyan markalı sutyenler, genellikle çok güzel görüntülü ve pahalı olurlar, ancak İtalyanların ürettikleri sutyenlerin vücuda oturmaları (fitting), bone-beden (cup-size) ilişkileri dünyada en iyiler arasında yer almaz. İtalyanların ürünleri daha çok, kısa zamanlı ve ‘aksesuar’ olarak kullanılan ürünlerdir. Nitekim bugün İtalyanlar da doğru ve yapılandırılmış içgiyim ürünlerini ithal etmeye, bu işi doğru yapan firmalardan almaya başlamışlardır. İçgiyim ürünlerinin tümünde olduğu gibi, sutyende de, ‘kullanım değeri’ ve ‘kullanım süresi’ çok önemlidir.
Çeşitli adlar (Wonderbra, Magic Bra, Ultra Bra vb.) ile piyasaya verilmiş olan ‘push-up’ (memeyi iten) sutyenler vardır. Bunlar bütün gün giyilmek için üretilmiş sutyenler değildir; birkaç saati aşan kullanımlarda, vücudun olağan halini zorladıkları için, çeşitli ağrı ya da sızılara neden olmaları da olasıdır. Ancak kadınların moda ile olan kopmaz ilişkileri bu sutyenlerin kullanmalarını da engelleyemez. Memelerin gösterilmesinin bunca moda olduğu bir ortamda, push-up sutyenlerin kullanılmamasını önermek bile komik olur. Ancak, bu sutyenlerin içindeki yastıkların kalın ve sert olmaları yerine, likit yastıklı push-up sutyenler daha çok ilgi görmeye başlayabilir. Kuşkusuz bu likit yastıklı push-up sutyenlerin de doğru olanları ile, alel hesap yapılmış olanlarını da birbirleri ile karıştırmamak gereklidir. Örneğin, bugün gerek Avrupa ve Amerika piyasalarında, gerekse Türkiye’de çeşitli adlarla (Water Bra, Magic Bra, H2O Plus vb) piyasada olan ‘su sutyenlerinin’ bonelerinin de yumuşak olmasına dikkat etmek gerekir. Aksi halde uzun süreli giyim olanağı yine ortadan kalkar.
Kadınların 3/4’ü Kendi Beden Ölçülerini Bilmiyor
Dünyanın çeşitli, yoğun sutyen tüketen ülkelerinde yapılmış araştırmalar, kadınların ortalama %75’ini aşan oranda bir bölümünün kendi beden bilgilerini ve ölçülerini bilmediklerini ortaya çıkarıyor. Örneğin, bir sutyen ile rahat eden bir kadın, o sutyenin etiketini kesip, kullanmakta olduğu sutyeni eskiyince, gidip aynını hiç denemeden, kesmiş olduğu etiketi göstererek alıverir, ardından da bunca zaman rahat etmiş olduğu sutyenin yenisi ile neden bu kere rahat edemediğine şaşar.
Oysa, nedenler farklı olabilir: Kadının kilosu değişmiştir, kilo ile beraber memenin de ölçüsü değişir. Kadın spor yapmaya başlamıştır, göğüs kafesi genişlemiştir, yani sutyen ölçüsü yine farklıdır. Âdet günlerindedir, memeler olağandan fazla şişmiştir vb. Bu nedenledir ki, kadınlara, sutyenlerini depo etmemeleri önerilir. Sutyen sürekli olarak alınması gereken bir giyim ürünüdür. Hele günümüzde, sutyenin gösterilmesi ya da transparan giyimlerden görünmesi iyice moda iken, her gün değişen modaya göre sutyen almanın da tadını çıkartmak gerekir. Ayrıca kadınlar sutyeni rahat zamanlarında ve ne koşulda olursa olsun deneyerek almalıdırlar. Sutyenin hangi amaç ile alındığı da çok önemli bir soru. Yani sürekli kullanım için mi; yoksa şıklık, bir elbiseyi tamamlamak için mi alınmaktadır sutyen? Bugün, sürekli kullanım için üretilen sutyenlerde hafif dolgulu askılar kullanıldığı gibi, omuzda genişleyen özel askılar da kullanılmaya başlanmıştır. Piyasada, özellikle büyük memeli kadınların memelerini küçük göstermeleri için satılmakta olan ‘minimizer’ sutyenleri alırken çok dikkat etmek gerekir, çünkü bu sutyenlerin askılarının hiç esnememesi gerekir. Ancak bu yolla, memenin rahatsız edilmeden küçük gösterilmesi sağlanabilir.
Hangi Amaç için?
ABD’de Warners firmasının bulmuş olduğu bir teknoloji ile geliştirilen bu sutyenlerin bugün piyasada pek çok benzerleri bulunmaktadır. Ancak alırken bir içgiyim uzmanına danışmalı ve doğru minimizer bulunmalıdır, aksi halde yanlış askı ve yanlış kumaş kullanımı ile üretilmiş olan minimizer sutyen memeye baskı yapacaktır. Bu ise nefes darlığından, göğüs kafesinde ağrılara kadar pek çok şikâyetin kaynağı olabilir.
Sutyenin tasarım tekniğinde pek çok farklı öğe vardır; bunların en önemlisi sutyenin hangi amaç ile kullanılacağı sorusunun sorulması ile ortaya çıkar. İçgiyim tarihine baktığımız zaman, kadınların belli dönemlerde vücutlarını belli şekillere sokmak için “sıkıntılara da evet” dedikleri görülmektedir. Örneğin, bellerin iyice inceldiği dönemlerde kullanılan korseler, beli terbiye etmek amacıyla günlerce çıkartılmamakta ve vücudun yeni şeklini kabul etmesi için beden zorlanmaktaydı. Peki sutyenin tasarımında, kadını rahat ettirecek bir püf noktası var mıdır?
Püf Noktası…
Sutyeni tasarladıktan sonra, onun yapımı aşamasında çok titiz davranmak gereklidir. Bu da kadınların hiçbirinin birbiri ile aynı olmadığı düşüncesine alışarak olur. Doğru parametrelerin bulunarak, sutyenin hangi tarz kadınlara ve hangi amaçla tasarlandığının çok iyi bilinmesi gerekir. Yani push-up bir sutyeni 36B ölçüsünden daha büyük yapmanın, askılarını genişletmenin, yan panellerine balenler koymanın bir anlamı yoktur. Tıpkı minimizer bir sutyeni 32B ölçüsünde yapmak gibi. Bu tür ürünler salt ticari kaygılarla üretilmektedir. Dünyanın çeşitli ülkelerine, farklı coğrafyalara üretim yapmakta olan kuruluşlar, gönderileceği ülkenin özelliklerine göre değerlendirme yapmalı, o ülkedeki kadınların genel davranış biçimlerinden tutun da fizyolojik özelliklerine kadar bu özellikleri incelemelidirler. Bir içgiyimcinin, bugünün ortamında kültürel farklılıklara bakması, fizyoloji bilmesi, sosyal ve kültürel antropoloji ile ilgilenmesi, sanat ile iç içe yaşaması, bilimsel verilerle donatılması, doğru tasarımın oluşması için ön koşulu halini almıştır.
Örneğin, Wolford Avusturya firmasının derinlemesine bir araştırma sonucunda hazırlanmış olduğu anlaşılan içgiyim koleksiyonlarına bakıldığında, tüm kadınlara değil de ‘Wolford’un tanımladığı kadınlara’ üretim yapıldığı açıkça gözleniyor. Öte yandan Triumph Int. çok geniş ürün yelpazesine rağmen, yapılandırılmış ürünler (sutyenler) piyasasının önde gelenleri arasında yer alabiliyor.
Fransızların geleneksel markası Chantelle, ‘Fransız Klasiği’ olmaktan kendisini kurtaramadığı için daha genç ürünlerini ister istemez bir başka marka ile piyasa sürmek zorunda kaldı. Passionata markasının doğumu böyle oldu. Chantelle grubu, Fransız iç piyasasındaki ‘ucuz’ pazarı da kaçırmamak için ‘Darjeling’ adlı zincir mağazalar açmaya da başladı.
İtalyanların ünlü La Perla markası ise bir aksesuar olduğunun bilinciyle hızla ‘moda evi’ olma yoluna girip, ‘kendi kadınını’ tanımlamaya çalışıyor.
Cüneyt Ayral
www.acikradyo.com.tr
Yt; 19 Kasım 2002