Cemal Ünlü

Nazmi Sesalan

İkinci Dünya Savaşı yılları Türk plakçılığı için kolay yıllar olmadı. Ham madde darlığının yanı sıra radyo yayınlarının giderek yaygınlaşması plak üreticilerini yeni arayışlara yöneltti. Yaklaşık 40 yıldır şarkı, gazel, saz eseri, taksim gibi Osmanlı-Türk musikisi kaynakları kayıtlarda kullanılıyordu. Neredeyse yapılmadık şey kalmamıştı. Savaş yıllarını radyo başında geçiren Türk halkı ulusal değerlere yönelmiş, Yurttan Sesler programlarında çalınıp okunan halk musikisi yükselişe geçmişti. Türk kayıt tarihinin geçirdiği önemli değişimlerden biri bu nedenlerle gündeme gelmişti.

Odeon firması uzun yıllardır yanlarında çalışan Nazmi Sesalan’ı Orta Anadolu’ya gönderdi. Nevşehir, Ürgüp civarının zengin folklor birikimini yerinde araştırıp gözleyen Sesalan; başta Ürgüplü Refik Başaran ve Avanoslu Selâhattin olmak üzere pek çok ‘mahalli’ sanatçının keşfedilmesinde, İstanbul’a getirilip plak kayıtları yapmalarında önemli rol oynadı. Nazmi Sesalan esasen halk müziği araştırmacılarının dikkatinden kaçmış biridir. Oysa bu musiki türünün yaygınlaşmasında ve daha da önemlisi bugün arşivleri, repertuarları oluşturan kayıtların gerçekleşmesinde pay sahibidir.

Nazmi Sesalan’ı firmanın kurucusu Jak Grünberg koruma altına almıştır. Sesalan, Sirkeci piyasasında sırtında oraya buraya eşya taşıdığında çocuk yaştadır. Ayağında doğru dürüst bir pabuç bile yoktur, ayakları çıplaktır. Jak Grünberg, Nazmi’nin Odeon’da çalışmasını sağlamıştır. Nazmi kısa zamanda daktilo öğrenir, diğer büro işlerinde Jak Grünberg’e yardımcı olmaya başlar. Plakçılık işinin inceliklerini öğrenmesinde istek ve sabrı önemli bir etken olur. Artık çalıştığı yere gönülden bağlanmıştır. Öyle ki; yasa çıktığında Nazmi kendisine soyadı olarak ‘Odeon’ sözcüğünü uygun görmüştür. Jak Grünberg’in kendisini bunun kolay gerçekleşemeyecek bir istek olduğu konusunda ikna etmesi kolay olmaz. Nazmi. gönülsüzce Odeon’dan vazgeçerek “Sesalan” soyadını tescil ettirip, kaydeder.

Sonraki yıllarda Nazmi Sesalan, Odeon adına sanatçılarla bağlantı kurmak, anlaşma yapmak, yeni yeni sanatçılar keşfetmek gibi görevleri üstlenmiş ve savaş yıllarında da halk müziğine yaptığı önemli katkılarla Türk kayıt tarihindeki yerini almıştır. Cemal Ünlü .

Paylaş:

Önceki Yazı

Natür-Mort

Açık Radyo
Evet, söylemeye dilimiz varmıyor. Biyosferin bize gittikçe yüksek sesle fısıldadığı mesaja kulak tıkamayı tercih ediyoruz. Gördüğümüz zaman da başımızı çevirmeyi,…
Devamını Oku

Sonraki Yazı

İlgili İçerikler

Militarizm

Ayşe Gül Altınay
İlk olarak 1860’larda Fransız anarşist düşünür Pierre Joseph Proudhon tarafından kullanılmaya başlanan ‘militarizm’, en geniş anlamıyla, bir toplumun, bireyin veya…
Devamını Oku

Klasik Hint Müziği

Özgür Urgenç
Batılıların ‘caz’ diye adlandırdıkları müziğin ve Klasik Türk Müziği’nin Hindistan’daki geleneği kuşaklardır hiç sekteye uğramamış, hor görülmemiş 2000 yaşında olan…
Devamını Oku

Üftâde Sokak

Üftâde Sokak adına Fikret Bertuğ
  Merhaba, Bendeniz Üftâde Sokak. Adım nereden geliyor? Bu adı bana kim, ne zaman koymuş, bilebilecek kişilere, yazabilecek sayfalara hayli…
Devamını Oku

Stendhal Sendromu

Şenol Ayla, Serol Teber
  Stendhal Sendromu’nu şöyle tanımlayabiliriz; Yazar Stendhal Floransa’ya gittiği zaman, o kadar küçük bir mekân içinde o kadar çok kültür,…
Devamını Oku