60’lı yılların alt-kültür laboratuvarı sayılabilecek İngiltere’sinde ‘mod’ların ayrı bir yeri olduğu kesin. ‘Teddy boy’lar, ‘rocker’lar, ‘hippie’ler, ‘skinhead’ler gibi dış görünüşü ile tutucu toplumu rahatsız etmeyi amaçlayan alt-kültürlerin aksine modlar, 19. yüzyıl İngiliz ‘dandy’leri gibi bir görünüşe sahiptiler. Diğer alt-kültürler tarafından düşman gibi görülen koyu renk derili Karayiplilerle kurdukları yakın ilişki ve karşılıklı etkileşimle daha hümanist bir görüntü çizen modlar, sonuç olarak işçi sınıfı kökenli tipik birer alt sınıf züppesidirler.

Modern kelimesinden türeyen mod, giyiminde en küçük ayrıntıya bile dikkat eder. New Yorklu avukatlar gibi ısmarlama takım elbiseler, ceket yırtmacı ile aynı ölçüde gömlek yakaları, ince kravatlar, pahalı siyah gözlükler, ısmarlama yapılan İtalyan botlar gibi özenli ve temiz kıyafetleri ile tek başlarına görüldüklerinde üst-orta sınıftan genç iş adamı görüntüsündedirler. Kavanozla sürdükleri briyantinli saçları kısa ve temizdir. En vazgeçilmez aksesuarları ise, pırıl pırıl parlattıkları ve abartılı kromajlarla stilize ettikleri, İtalyan Lambretta veya Vespa motosikletleridir.

Bu kadar süslü olmanın sonucunda biraz efemine göründükleri bile söylenebilir. Bu görüntüleri yüzünden, özellikle rocker’lardan bolca dayak yerler.

Herşey Haftasonu İçin

Kısıtlı bir gelirle sağlanan bu hayat tarzı sonuçta onları çalışmanın sadece hafta sonu yaşamak için gerekli olduğu çıkarımına götürür. Okul veya ofis ortamı çekilmezdir ve sadece iyi giyinebilmek için katlanılması gereken bir zorunluluktur. Çalışma anlamsız ve geçersizdir ancak iyi görünebilmek ve pahalı kıyafetler almak için başka bir yol yoktur. Buna katlanabilmek için ise iş çıkışı modlar birden ortadan kaybolur, sıradan dünyanın altındaki plakçılar, butikler, diskotekler veya mahzenleriyle tipik mod semti olan Soho’ya veya Carnaby Street’e gidilir ve oraların yeraltı barlarında amfetaminle karışık içkiye takılınır. Mod kültürüne göre gurur ve böbürlenme en geçerli erkeklik özellikleridir, özellikle fazla içme ve abartılı amfetamin alma böbürlenme kaynağıdır.

Müziksiz alt-kültür olmadığı bir gerçek, modların müziği ise Karayip kökenli ska ve reggae’dir. Ayrıca Amerikan zenci müziği olan soul’a karşı özel bir düşkünlükleri vardır. Birçok alt-kültürün aksine kadını dışlamayan, aksine içine alan modlar bu bakımdan da bir istisnadır. Lambretta’sının arkasına kız arkadaşını oturtmayan mod kendini ezik hisseder. Mod kadınları da aynı derecede koket ve süslü olup hafta sonu için yaşayan boş tiplerdir. Bir nevi alt sınıf sosyetesidirler.

The Who’nun Quadrophenia albümü tipik mod yaşantısını anlatır. Bu albümden yola çıkılarak çekilen aynı adlı film ise en ince detaya kadar inen bir mod belgeselidir.

Modlar bugün hala küçük bir alt-kültür olarak mevcutlar. Bu bakımdan çok kısıtlı çevrede kalmasına rağmen, veya belki de o yüzden, oldukça uzun ömürlü bir alt-kültür oldukları söylenebilir. En tanınan temsilcileri ise Brit-rock’ın önemli ismi Paul Weller’dır.

Yosi Falay