San Francisco’nun Haight-Ashbury mahallesinde, daha doğrusu, kesişen sokaklarında doğup, Fillmore West ve Avalon Ballroom konser salonlarında yaşanan altın çağı (1966-68) bilenler, Grateful Dead, Country Joe and the Fish, Big Brother and the Holding Company, Jefferson Airplane dahil olmak üzere o dönemin öncü gruplarından Quicksilver Messenger Service’in 1968’i 1969’a bağlayan yılbaşı gecesi verdiği tarihî konseri büyük ölçüde ‘bir veda’ olarak nitelerler.
Bunun nedeni ise şudur; aynı yıl Bo Diddley’in ‘Who Do You Love’ ve ‘Mona’ gibi parçalarını esas alıp, rock and roll tarihinin belkide en başarılı doğaçlama örneğini Happy Trails adlı canlı kayıt albümü ile sunan, acid/psychedelic rock’un ‘vahşi batı’ ile birleşimini en iyi temsil eden QMS (gitarlarda Gary Duncan ve John Cippolina, bas ve vokalde David Frieberg, davulda Greg Elmore) son kez bu klasik şekliyle sahnede yer alacak, akabinde
Duncan’ın ayrılıp İngiliz piyanist Nicky Hopkins’in gruba katılmasıyla ortaya çıkan Shady Grove albümü ise hayranları tarafından “hüsranın başlangıcı” olarak nitelendirilecektir.
Bu albümü takip eden kısa süre içinde grubun ana kurucularından şarkıcı/şarkı yazarı Dino Valenti (bazı metinlerde ‘Valente’ olarak da anılır), uyuşturucu sorunları nedeniyle aralıklarla yattığı çeşitli hapishanelerden son kez çıkmış ve doğal hakkı saydığı ‘lider’ statüsünü bir kez daha ele geçirmek için Gary Duncan’ı da yanında geri getirerek kapıya dayanmıştır. QMS’in ise buna direnememesinin esas nedeni, Valenti’nin aksine, en büyük zaafları olan beste üretememe sorunundan kaynaklanmaktadır. Bo Diddley’in yanı sıra, ‘Hoochie Coochie Man’, ‘Suzie Q’, ‘Pride of Man’, ‘Codine’ gibi rock standartlarını tüyler ürpeten elektrikli bir üslupla yorumlayan, ama ötesine gitmekte zorlanan QMS’e taze kan gerekmektedir. Valenti bu rehavet ortamından istifade etmiş ve grubu âdeta kendisine eşlik eden bir dörtlü konumuna indirgemiştir.
Dino ya da Chester ya da Chet…
Peki kimdir bu Dino Valenti? Asıl adı Chester William Powers olan, fakat kayıtlarda Chet Powers, ve yeterince karışık değilmiş gibi bazen de Jesse Oris Farrow olarak geçen sanatçı, 7 Ağustos 1943 tarihinde dünyaya geldi. Ailesinin uzun yıllar göçebe hayatı sürmesi nedeniyle küçük yaşta kasaba sirklerinde sahneye çıkmaya alıştırılan Valenti, 1960 yılında kapağı yeni folk müziği akımının beşiği olan New York, Greenwich Village’a atmış, ‘60’ların sevgi ve barış marşı’ olarak bilinen ‘Get Together’ı bestelemişti. The Youngbloods ve Jefferson Airplane grupları da bu parçayı kaydettiler. Uzun bir süre, The Leaves, Love, The Byrds, The Jimi Hendrix Experience, Patti Smith gibi sanatçıların yorumladığı aynı yılların ünlü parçası ‘Hey Joe’nun bestecisi olduğu sanılmışsa da bunun bir telif hakkı hatasından kaynaklandığı ve gerçekte Billy Roberts’a ait olduğu kanıtlanmıştır.
Gerçek Bir Troubadour
Valenti’nin devralmasıyla birlikte 1970 yılında Hawaii adasına taşınan QMS’in o yıl peş peşe kaydedilen, içinde ‘Fresh Air’in de yer aldığı Just For Love ve What About Me adlı albümleri, üçlü gitar, piyano ve nefeslilere rağmen “vadettikleri zenginliği göstermekte bocalayan”, “fazlasıyla duygusal”, “tümü Valenti’ye ait olan birbirine benzer bestelerle doldurulmuş” gibi oldukça haksız gerekçelerle eleştirmenler tarafından genelde beğenilmeyen çalışmalar olarak hatırlanmaktadır. Öte yandan, 1971-1975 dönemine rastlayan son üç albüm ise gerçekten iz bırakmayacak cinste çalışmalardır.
Ne olursa olsun, zaman aşımı, 1994 yılında ölen Valenti’ye daha duyarlı yaklaşılması için bir vesile olarak da görülebilir. 1968’den çok uzaklarda olan bugünkü dünyada sanatçıyı, efsanevi bir grubu ‘değiştirmekle’ suçlamak artık eski güncelliğini kaybetmiş durumda. Şimdi bunun yerine günahıyla, sevabıyla gerçek bir ‘troubadour’u yeniden keşfetmek zamanı…
Quicksilver Messenger Service ve Dino Valenti’nin seçme albümleri:
Quicksilver Messenger Service – (1968)
Happy Trails – (1969)
Just For Love – (Dino Valenti ile – 1970)
Dino Valenti – (solo albüm – 1966)
Sedat Nemli