Seda Binbaşgil
Derleyen: Seda Binbaşgil

Bu Şimdi Caz Mı

 

Ragtime

“Amerika acaba ‘Ragtime’ denilen müziğin etkisi altında kalarak zenci ruhuna yenik mi düşüyor? Eğer böyle bir millî felakete doğru bir temayül varsa, herkesin dikkati bu yanlışa çekilmeli, giderek artan tehlikeyi önleyici ciddi tedbirler alınmalıdır… tabii eğer çoktan geç kalınmadıysa! Amerikan ‘Ragtime’ müziği, zenci türünün ilkel ahlakı ve fazilet anlayışının ne kadar kısıtlı olduğunun bir simgesidir.”

New York Herald, 1913

“Ragtime caz müziğinin direkt öncüsüydü.”

Ken Burns, Jazz, A History of America’s Music

Swing

“(Caz dinlerken) bir eşeğin anırması veya dev bir kurbağanın ciyaklaması gibi gürültüler, feryatlar, iniltiler duyulmakta. Deliliğin bu hakaretâmiz karmaşası, aynı zamanda zonklayan bir ritme ayak uydurmakta. İnsan bu inlemelere sadece birkaç dakika bile kulak verse, ister istemez, elinde koca bir cinsellik organı olan damızlık bir adamın, aklı fikri oynaşta bir dolu deliden oluşan bir orkestrayı yönettiğini hayal edebilir. Devasa bir bas İngilizce sözcükler geğirirken, yabani bir boru kulakları delercesine inletir ortalığı; çıldırmış bir devenin çığlığı gibi âdeta; öte yandan bir davul tekdüze dövülüp durur. (…) Soysuzların müziği nihayet sağır eden bir gümbürtüyle sona erer… sanki gökyüzünden dünyaya koskoca bir çömlek fırlatılmış gibi…”

Maxim Gorki, Zevksizlerin Müziği, Pravda, 1928

“Illinois Gözetim Kurulu’na göre, caz orkestralarının hastalıklı, sinir bozucu, şehvet duygularını kabartan müziği yüzünden yüzlerce Amerikalı genç kız ahlaki bir çöküş yaşamak üzere. Kurulun temsilcileri, son iki yılda, sadece Chicago’da 1000 genç kızın caz müziğinin pençesine düşmesine tanık olmuşlardır.”

(New York American, Chicago, 1923)

Ken Burns, Jazz, A History of America’s Music

“Caz plaklarını tersten çalıyorum, böylesi kulağa daha hoş geliyor.”

Thomas Edison, gramofonun mucidi

“(…) Swing tarzı caz milyonlarca dansçıyı cezbetmiştir. Swing Dönemi, aynı zamanda, pek çok mükemmel ‘big band’ üretmiştir ve bu gruplarda çalan kimi solistler de modern cazın gelişiminde etkin rol oynamışlardır.”

Mark C. Gridley, Jazz Styles, History & Analysis, 9th edition

“Caz dinlerken bir eşeğin anırması veya dev bir kurbağanın ciyaklaması gibi gürültüler, feryatlar, iniltiler duyulmakta.” Maksim Gorki, 1868-1936.
“Çin müziği.” Cab Calloway, 1907-1994.
“Caz plaklarını tersten çalıyorum, böylesi kulağa daha hoş geliyor.” Thomas Alva Edison, 1847-1931.

Bebop

“Hiçbir anlamı olmayan garip akorlar….(Bebop’ta) ne akılda kalan bir melodi, ne de dans edilebilecek bir ritm var!”

Louis Armstrong, trompetçi

 

“Bebop, müziği 20 yıl geriletti.”

Tommy Dorsey, tromboncu

“Çin müziği.”

Cab Calloway, şarkıcı

“Bebop, kendinden sonraki 40 yıl boyunca caz müziğinin en esaslı sistemi oldu. 1990’larda bile müzisyenler, gençleri bebop çalabilme yeteneklerine göre değerlendirdiler. Bu stile hâkim olmak, caz doğaçlamacısı olma yeterliliği için bir temel kabul edildi.”

Mark C. Gridley; Jazz Styles, History & Analysis, 9th edition

Free jazz

“Bir şey kulağa kötü geliyorsa, kendine saygısı olan biri bunu aynen böyle söyleyebilmeli. (Free Jazz) benim kulağıma kötü geliyor ve ben bu müziği dinlemeyeceğim!”

Miles Davis, trompetçi, besteci

“Coleman’ı (Ornette) sarhoş da dinledim, ayık da. Her iki durumda da anlayamadım.”

Roy Eldridge, trompetçi

“Coleman’ın (Ornette) yaptığı kötü bir şey… Caz, öncelikle herkesin anlayacağı bir hikâye anlatmalıdır.”

Thelonious Monk, piyanist, besteci

“Free Jazz, bebop’ın katı kalıplarını kırdı… Hiçbir zaman popüler olmadı ama (sayesinde) çağdaş cazın ufku genişledi.”

John Fordham; Jazz

Fusion

“Bence caz heyecanlandırmalı, coşturmalıdır ama bu (Bitches Brew) kesinlikle böyle bir albüm değil.”

Clark Terry, trompetçi

“Belli ki Columbia’daki patronları, Davis’i (Miles), ‘ya çok satanlar listesine girecek bir plak yaparsın ya da ………….” diye tehdit etmişler: Miles’ın cevabı Bitches Brew oldu.”

(John Litweiler , caz yazarı)

Brian Harker, Jazz an American Journey

“(Bitches Brew) gelmiş geçmiş en devrimci caz albümü!”

Downbeat Dergisi, 1999

“Miles Davis’in Bitches Brew albümü fusion’ı başlatan tarihî bir albümdü.”

Ken Burns, Jazz, A History of America’s Music

“Jazz-rock fusion 1970’lerde en etkin caz akımı oldu ve 1980’lerde ve 90’larda müzik piyasasının büyük bir bölümünde ana akım popüler müzik olarak tanımlanan pek çok stili üretti.”

Mark C. Gridle, Jazz Styles, History & Analysis, 9th edition

Der; Seda Binbaşgil .

 

Paylaş:

Önceki Yazı

Bozlak

Neşet Ertaş
bir feryattır efendim. Bozlak bir bağırtıdır, yüreğini dışarıya atmaktır. Bozlağın anlamı budur. İçinden geldiği gibi bağırır, söyler. Ölçüsüzdür. İçinden geldiği…
Devamını Oku

Sonraki Yazı

Buz gibi

Mark Serreze
  “Eğer birkaç yıl önce sorsaydınız, Arktik’te tüm buzun 2100’te, hadi bilemediniz 2070’de biteceğini söylerdim size. Ancak, artık 2030 tarihinin…
Devamını Oku

İlgili İçerikler

Coltrane

Cem Yegül
“Yolu şu ya da bu şekilde cazdan geçen herkes önünde sonunda John Coltrane’i karşısında bulur” derler. Ardından da ‘A Love…
Devamını Oku

Anthony Braxton

Volkan Terzioğlu
Ekim 1995’de İstanbul’a geldi, eğitmenlik yaptı, konserler verdi. Chicago’lu, nefesli sazlar çalan besteci, doğaçlamacı, eğitmen. Müziği yapısal olarak 12 ögeye…
Devamını Oku

Albert Ayler

Volkan Terzioğlu
1970 yılı Kasım’ın 25’inde, 34 yaşına henüz girmemiş Albert Ayler’in cesedi bulundu Doğu nehrinde. 20 gündür kayıptı. Savlardan biri de…
Devamını Oku

Caz Nedir

Muvaffak Falay
50’lerde caz ne? Ben müziği bilmiyorum, fokstrotlar, rumbalar, vs. çalıyoruz o zamanlar. Ankara Palas’ta balolar oluyor. Fakat cazın ne olduğunu…
Devamını Oku